Chuẩn bị sẵn sàng cho xuống giống vụ lúa hè thu 2024

Những trận mưa đầu mùa không chỉ giúp làm mát sau thời gian dài chịu đựng nắng nóng mà còn giúp bổ sung thêm nguồn nước ngọt vào các kênh rạch và đồng ruộng. Điều này tạo ra điều kiện thuận lợi để nông dân có thể tiến hành cải tạo và vệ sinh ruộng đồng, từ đó chuẩn bị cho việc gieo trồng vụ lúa hè thu 2024 theo đúng hướng dẫn của ngành Nông nghiệp.

Tất bật cải tạo đất

Sau một thời gian dài hứng chịu cái nắng gay gắt, mặt ruộng ở nhiều địa phương trở nên khô cằn và nứt nẻ. Tuy nhiên, những cơn mưa đầu mùa đã giúp mặt đất được cấp đủ nước, trở nên mềm mại và thuận lợi cho việc cày, bừa và vệ sinh đồng ruộng. Ghé thăm ấp Trà Hất (xã Châu Thới, huyện Vĩnh Lợi) vào buổi sáng, chúng tôi thấy nông dân đang tất bật làm việc trên các cánh đồng.

Theo chia sẻ của bà con, thời tiết ngày càng khó dự đoán, nên để tránh rủi ro, họ tuân thủ đúng lịch thời vụ do ngành Nông nghiệp khuyến cáo, thay vì vội vàng cải tạo đất và xuống giống sớm. Hiện nay, nông dân đang tập trung cày bừa và làm phẳng mặt ruộng để chuẩn bị cho mùa vụ mới.

Điểm nổi bật trong canh tác vụ hè thu gần đây tại Vĩnh Lợi là áp dụng kỹ thuật sạ chìm. Phương pháp này không chỉ ngăn chuột cắn phá lúa, hạn chế cỏ dại, mà còn giúp cây lúa phát triển mạnh mẽ và bám rễ chắc chắn. Tuy nhiên, khó khăn nằm ở chỗ nếu đất không được cải tạo kỹ càng, lúa dễ bị thối rễ và bị ốc bươu vàng phá hoại.

Ông Trịnh Văn Tưởng (ấp Trà Hất, xã Châu Thới) cho biết: “Những trận mưa đầu mùa vừa qua đã giúp cho việc cải tạo đất của nông dân trở nên thuận lợi. Vụ này, tôi và các hộ xung quanh quyết định áp dụng sạ chìm để tránh chuột phá hại.”

Trong giai đoạn này, chi phí cho các công việc như dọn cỏ, cày, bừa, làm phẳng mặt ruộng, phân bón lót và lúa giống đều khá ổn định, không tăng nhiều so với cuối vụ trước, giúp nông dân bớt lo lắng về vấn đề chi phí phát sinh. Ngoài ra, các khu vực canh tác lúa ổn định với hệ thống trạm bơm và ô đê bao kiên cố cũng hỗ trợ rất tốt cho việc cải tạo đồng ruộng của bà con.

Chủ động trong vụ sản xuất

Dựa trên tình hình thời tiết, từ giữa tháng 4/2024, ngành Nông nghiệp của tỉnh đã xây dựng kế hoạch thời vụ và cơ cấu giống gieo trồng cho từng khu vực nhằm tránh tình trạng nông dân xuống giống đồng loạt, gây áp lực lớn lên công tác điều tiết, quản lý nguồn nước và hạn chế tình trạng thu hoạch đồng loạt vào cuối vụ làm ảnh hưởng đến năng suất và thu nhập của người dân do đội máy cắt không kịp làm việc.

Theo đó, Phòng NN&PTNT tại các địa phương đã lập ra khung lịch đặc thù phù hợp với điều kiện sản xuất trên địa bàn mình, nhưng vẫn tôn trọng khung lịch chung của tỉnh. Nhiều nông dân cũng đã tự lập kế hoạch sản xuất chi tiết, từ việc chọn giống lúa, thời gian xuống giống, cho đến mật độ gieo trồng.

Nông dân Võ Văn Mẫn (xã Minh Diệu, huyện Hòa Bình) cho biết: “Năng suất lúa vụ hè thu hàng năm thường bị ảnh hưởng bởi thời tiết. Vì vậy, tôi và nhiều bà con đều đồng loạt cải tạo đất và thực hiện xuống giống đúng theo khuyến cáo của ngành chuyên môn. Ngành Nông nghiệp đã nghiên cứu kỹ tình hình trước khi đưa ra khung lịch thời vụ, nên chúng tôi tin tưởng và làm theo.”

Từ kinh nghiệm trong sản suất nông nghiệp, giống lúa là yếu tố quan trọng, quyết định đến năng suất và chất lượng hạt gạo. Để giảm chi phí đầu tư và cải thiện lợi nhuận, việc chọn giống phù hợp với điều kiện thời tiết từng mùa vụ là điều cực kỳ thiết yếu. Vì vậy, cùng với việc tuân thủ khung lịch thời vụ, ngành Nông nghiệp tỉnh cũng nhắc nhở nông dân chọn giống lúa cấp xác nhận có khả năng thích nghi tốt với điều kiện mưa bão của vụ hè thu.

Với các giống chủ lực như Đài Thơm 8, OM5451, OM18; RVT, ngành chuyên môn khuyến cáo nông dân nên kết hợp cơ giới hóa trong gieo trồng nhằm giảm lượng giống gieo và tiết kiệm chi phí đầu tư. Nông dân nên mua giống từ những cơ sở đáng tin cậy để đảm bảo chất lượng và nguồn gốc. Khi sử dụng giống lúa đã được cấp xác nhận, nên kết hợp gieo thưa và áp dụng các tiến bộ khoa học – kỹ thuật như “3 giảm – 3 tăng,” “1 phải – 5 giảm,” và tưới ngập khô xen kẽ để cây lúa phát triển mạnh mẽ ngay từ đầu.

Từ khung lịch chung, ngành chuyên môn nhắc nhở nông dân thường xuyên theo dõi tình hình nguồn nước và thời tiết để bố trí thời gian xuống giống phù hợp với điều kiện cụ thể của từng vùng. Ông Phạm Văn Mười, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết:

“Vụ lúa hè thu thường gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của thời tiết và dịch bệnh. Vì vậy, Sở đã phối hợp với các địa phương để theo dõi tình hình nguồn nước, giống lúa, phân bón và đưa ra khuyến cáo kịp thời cho bà con ngay từ đầu vụ. Chúng tôi cũng tập trung kiểm tra và gia cố các trạm bơm để chuẩn bị phương án thoát nước, nhằm giảm thiểu tình trạng ngập úng và bảo vệ trà lúa hè thu cho bà con.”

Theo Sở NN&PTNT, diện tích xuống giống vụ hè thu năm nay của tỉnh vào khoảng 58.000ha. Thực tế sản xuất lúa trong nhiều năm qua cho thấy, việc tuân thủ khung lịch thời vụ cùng giải pháp xuống giống xen kẽ giúp nông dân tích lũy kinh nghiệm, khởi động mùa vụ mới với hy vọng đạt được một vụ mùa bội thu.

Kỹ thuật chăm sóc lúa vụ hè thu

Để đảm bảo sản xuất lúa vụ hè thu hiệu quả, một số giải pháp chính cần được thực hiện như sau:

Vệ sinh đồng ruộng và xử lý rơm rạ

Cày vùi rơm rạ, phơi đất ít nhất 3 tuần trước khi gieo sạ, nhằm cách ly sâu bệnh giữa 2 vụ và phân hủy rơm rạ, tránh ngộ độc hữu cơ (thối rễ) cho lúa.
Không đốt rơm rạ để bảo tồn dinh dưỡng, chất hữu cơ và đa dạng sinh học, hướng đến sản xuất lúa gạo bền vững. Sử dụng nấm Trichoderma để đẩy nhanh quá trình phân hủy rơm rạ.
Thu gom rơm rạ để làm phân hữu cơ bổ sung lại cho đất, đặc biệt ở những khu vực có thể sử dụng máy cuộn rơm.

Xem thêm: Bệnh vàng lá lúa – Nỗi lo của tất cả mọi nhà nông hiện nay

Áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác

Sạ hàng, sạ thưa với lượng giống dưới 100 kg/ha hoặc ưu tiên cấy để hạn chế đổ ngã và tăng khả năng chống chịu với điều kiện bất lợi.
Áp dụng các quy trình tiên tiến như “3 Giảm 3 Tăng”, “1 Phải 5 Giảm”, SRP, IPM, ứng dụng công nghệ sinh thái, sử dụng chế phẩm nấm xanh trong phòng trừ rầy nâu.
Hạn chế phun thuốc trừ sâu, rầy trước 40 ngày sau sạ để bảo tồn thiên địch, tránh bùng phát dịch hại ở giai đoạn sau.
Bón phân cân đối giữa đạm – lân – kali, hạn chế bón thừa đạm đặc biệt ở giai đoạn mạ – đẻ nhánh.

Xem thêm: Tìm hiểu tổng quan về các loại bệnh sâu hại lúa phổ biến

Các biện pháp đối với vùng sản xuất bị hạn, xâm nhập mặn

Ở vùng đất phèn, xâm nhập mặn, khô hạn: Dự trữ nước ngọt, nước mưa để ngâm ruộng 15-20 ngày, xả nước 2-3 lần và bón vôi trước khi sạ.
Tăng cường bón vôi 500-1.000 kg/ha và các loại phân có canxi, silic để tăng sức đề kháng của cây lúa.
Sử dụng phân Urê chậm tan hoặc bón vùi để hạn chế thất thoát đạm trong điều kiện hạn hán.
Khi xảy ra xâm nhập mặn, có thể sử dụng phân bón lá, chất kích thích sinh trưởng để thúc đẩy phát triển rễ, hấp thu dinh dưỡng và nước.

Để hỗ trợ nông dân trong vụ sản xuất hè thu, dưới đây là một số kỹ thuật cơ bản cần lưu ý:

Điều tiết mực nước hợp lý và tạo điều kiện cho cây lúa đẻ nhánh khỏe, tập trung là rất quan trọng. Cần thường xuyên tháo bớt nước ở những chân đất đọng nước. Đối với các chân gò, nên duy trì mực nước khoảng 2-3cm để gốc lúa tiếp xúc với ánh sáng, thúc đẩy quá trình đẻ nhánh. Tránh để ruộng khô nước hoặc ngập úng quá mức, cả hai trường hợp này đều ảnh hưởng xấu đến quá trình đẻ nhánh của cây lúa. Sau mỗi đợt mưa lớn, cần chủ động tháo nước, hạn chế tình trạng ngập úng.

Để đạt năng suất cao, việc bón phân và chăm sóc lúa vụ hè thu cũng rất cần thiết. Đầu tiên, cần thực hiện đúng quy trình bón phân lót. Sau đó, trong giai đoạn từ 7-10 ngày sau khi gieo sạ, nên sử dụng phân bón NPK để cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cây lúa.

Để phòng trừ hiệu quả các loại sâu bệnh, nông dân cần theo dõi sát tình hình đồng ruộng, chủ động áp dụng các biện pháp phòng trừ theo khuyến cáo của ngành Nông nghiệp. Việc phòng bệnh tốt nhất là thường xuyên đi kiểm tra đồng, sớm phát hiện và xử lý kịp thời.

Ngoài ra, nông dân cần lưu ý một số vấn đề khác như: căn cứ vào đặc điểm đất đai, tiềm năng năng suất của từng giống lúa để đầu tư phù hợp; thực hiện nguyên tắc “bón nặng đầu, nhẹ cuối” khi bón phân; cân đối hợp lý giữa phân đa lượng và vi lượng; khuyến khích sử dụng phân tổng hợp, hạn chế phân đơn, kết hợp bổ sung phân hữu cơ và hữu cơ vi sinh…

Với việc nắm vững các kỹ thuật chăm sóc lúa cơ bản này, nông dân sẽ có thể chủ động và tự tin hơn trong quá trình canh tác, hướng tới mục tiêu đạt năng suất và chất lượng cao.

Xem thêm: Tổng hợp các bệnh thường gặp ở cây lúa và cách phòng trị

Xem ngay sản phẩm tại đây. 🔜Bosix Pro1 – 5kg🔙