Quy trình trồng và chăm sóc cây sầu riêng từ A - Z

Hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc sầu riêng sau thu hoạch từ Bosix
Bosix gặp mặt bác Nguyễn Lân Hùng – Người bạn đồng hành của nhà nông
Review đánh giá phân bón Bosix Pro1 & Bosix Pro6 – Lựa chọn phù hợp cho mọi cây trồng
Review phân bón lá Bosix Pro3 & Bosix Pro4 – Nguồn dinh dưỡng của các loại cây trồng
Review phân bón gốc Bosix Pro5 & Bosix Pro2 – Giải pháp tăng năng suất vượt trội

Cây sầu riêng là một loại cây ăn quả nhiệt đới, được ưa chuộng rộng rãi tại các quốc gia Đông Nam Á nhờ vào hương vị đặc trưng và giá trị dinh dưỡng cao của trái. Hiện nay, nhiều vùng trên cả nước đã trồng được sầu riêng với năng suất và giá trị kinh tế đáng kể. Tuy nhiên, để đạt được những kết quả tốt, việc áp dụng đúng kỹ thuật trồng và chăm sóc là vô cùng cần thiết, nhằm đảm bảo năng suất cao, chất lượng tốt và sự phát triển bền vững của cây. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng trong việc trồng và chăm sóc cây sầu riêng.

Thời vụ trồng

Thời điểm thích hợp để trồng sầu riêng là vào đầu mùa mưa, từ tháng 6 đến tháng 8 dương lịch. Việc trồng vào thời gian này sẽ giúp cây phát triển tốt nhờ có đủ nguồn nước tự nhiên. Tuy nhiên, nếu có khả năng cung cấp nước tưới, người trồng có thể trồng sầu riêng quanh năm. Điều cần lưu ý là không nên trồng vào thời điểm mưa dầm liên tục, vì điều này có thể làm cây phát triển chậm hoặc thậm chí bị chết do nghẹt rễ.

Chọn giống

Cây giống phải được nhân giống bằng phương pháp vô tính, như ghép mắt hoặc ghép cành, để đảm bảo nguồn gốc rõ ràng. Tuyệt đối không nên sử dụng hạt để trồng.

Một số đặc điểm lý tưởng của cây giống bao gồm: chiều cao từ 35 – 40 cm, thân thẳng và vững chắc, có trên 3 cành cấp 1, vết ghép liền và tiếp hợp tốt, đường kính thân trên vết ghép đạt trên 0,8 cm, số lá trên thân chính đủ từ 1/3 chiều cao của cành ghép đến đỉnh chồi, lá ngọn đã trưởng thành và xanh tốt. Ngoài ra, cây cũng cần được huấn luyện ánh sáng hoàn toàn từ 10 – 15 ngày và có tuổi từ 5 – 7 tháng sau khi ghép.

Chuẩn bị đất trồng

Sầu riêng thích hợp với các loại đất có tầng canh tác dày, giàu chất hữu cơ, thoát nước tốt trong mùa mưa và có khả năng cung cấp nước trong mùa khô. Cây không phát triển tốt ở những vùng đất nhiễm mặn, phèn, hoặc có tỷ lệ sét cao và độ phì nhiêu kém.

Để đảm bảo sự phát triển tối ưu của sầu riêng, độ pH của đất cần nằm trong khoảng 5,5 – 6,5. Điều này không chỉ giúp cây sinh trưởng tốt mà còn hạn chế sự phát triển của nấm Phytophthora palmivora, một loại nấm gây hại cho cây. Để điều chỉnh pH đất hiệu quả, người trồng cần thực hiện bón vôi hàng năm.

Kỹ thuật chăm sóc cây sầu riêng

Để trồng sầu riêng hiệu quả, người trồng cần chuẩn bị mô hay hố trồng phù hợp với điều kiện canh tác và đặc điểm của từng vùng. Ở Việt Nam, cây sầu riêng đã phát triển từ lâu và được quan tâm đầu tư nhiều hơn trong thời gian gần đây. Nếu được trồng và chăm sóc đúng kỹ thuật, sầu riêng có thể mang lại hiệu quả kinh tế rất cao so với các loại cây trồng khác.

Ở miền Tây, người ta thường sử dụng hình thức trồng liếp đơn hoặc liếp đôi. Liếp đơn có chiều rộng 6-8m, mương rộng 1-2m và sâu 1-1,2m. Liếp đôi có chiều rộng 10-12m, mương rộng 4-5m và sâu 1-1,2m. Kích thước mô cao 60-80cm, chân mô 2-3m, mặt mô 1-2m.

Ở vùng đất miền Đông và Tây Nguyên, kích thước hố (bồn) trồng thường là 60x60x60cm với đất tốt, hoặc 70x70x70cm với đất xấu.

Về khoảng cách trồng, nên trồng thưa để vườn thông thoáng, cây khỏe mạnh, dễ chăm sóc và ít bị bệnh thối trái. Nếu trồng thuần, khoảng cách từ 150-200 cây/ha. Nếu trồng xen với các loại cây khác, khoảng cách từ 70-100 cây/ha.

Trước khi trồng, người trồng cần chuẩn bị hố trồng bằng cách đảo phân từ trên xuống dưới, từ ngoài vào trong để phân được phân bố đều trong hố. Ở giữa hố, người trồng đào một lỗ sâu khoảng 20cm, có đường kính lớn hơn bầu ươm 1-2cm để đặt cây giống vào.

Người trồng cần cẩn thận cắt bỏ các rễ thừa, rễ cong của cây con. Sau đó, họ nhẹ nhàng rạch một đường dọc bao bầu, tránh làm bể bầu. Đặt bầu cây vào hố trồng, sao cho mặt bầu cao hơn miệng hố khoảng 2-3cm. Tiếp theo, họ tháo bỏ cẩn thận vỏ bầu ươm, tránh làm hư hại bộ rễ. Khi đặt bầu, cần đảm bảo cây giống thẳng, không đặt quá nông hoặc quá cạn.

Sau khi đặt bầu, người trồng phủ đất lên mô và nén chặt. Họ nên phủ đất ở ngoài thấp hơn miệng bầu khoảng 1-2m để tránh nước đọng ở rễ cây khi tưới.

Để hỗ trợ cây con, người trồng có thể sử dụng cọc tre, nứa hoặc gỗ dài khoảng 1-2m, có đường kính 2-3cm tùy theo kích thước cây giống.

Trước khi trồng, cần xử lý hố hoặc mô trồng bằng vôi để nâng pH và sát khuẩn (pH đất phù hợp 5,5-6,5). Sau đó, đảo trộn hỗn hợp đất và phân (15-20kg phân chuồng hoặc 2-3kg phân hữu cơ, 0,5kg super lân, 200g NPK 16-16-8, thuốc trừ mối, dế, kiến và sâu đất) trước khi lấp hố/mô 10-15 ngày.

Khi trồng, người trồng cần moi đất giữa hố vừa với bầu cây con, xé bỏ bầu cẩn thận, đặt cây vào hố, lấp đất ngang mặt bầu và dậm chặt. Với những nơi đất cao, sườn dốc, nên trồng sâu hơn mặt đất. Sau đó, cắm cọc và buộc cây con để chống đổ ngã, đồng thời phủ kín cỏ rác để giữ ẩm.

Sau khi trồng, cần che bóng cho cây con, nhưng không quá 50% ánh sáng vì lá cây sầu riêng non còn mỏng yếu. Vào những ngày nắng gắt, cần che chắn bớt ánh sáng mặt trời để tránh lá bị cháy. Đồng thời, cần chú ý giữ cây khỏi bị gió lay làm bật gốc, gãy cành khi bộ rễ chưa phát triển đầy đủ.

Tưới nước

Sau khi trồng, việc tưới nước là rất quan trọng để duy trì độ ẩm cho cây. Người trồng có thể sử dụng lá chuối, cây, lá dừa khô để che nắng cho cây con mới trồng. Ngoài ra, họ cũng có thể dùng rơm, lá cây khô để tủ gốc, giữ ẩm cho cây.

Trong thời gian đầu sau khi trồng, cần tưới nước thường xuyên, đặc biệt vào những tháng khô hạn, để giảm tỷ lệ cây chết và giúp cây phát triển nhanh. Lượng nước tưới lý tưởng là 100-150 lít/cây/lần, với tần suất 3 lần/tuần.

Cây sầu riêng không ưa nước đọng, do đó trong quá trình chăm sóc, cần tạo rãnh thoát nước vào mùa mưa để tránh tình trạng thối rễ và phát triển của nấm bệnh.

Vào mùa khô, người trồng cần chú ý tấp tủ quanh gốc và tưới nước đều đặn để giữ ẩm. Tuyệt đối không để cây bị úng ngập hoặc khô hạn quá mức, vì điều này có thể ảnh hưởng xấu đến sinh trưởng và phát triển của cây con.

Bón phân

Sau khi trồng, người trồng chỉ nên bắt đầu bón phân khi thấy cây ra những lá non đầu tiên. Lượng phân bón nên chia nhỏ thành nhiều lần bón, đặc biệt trong năm đầu tiên, nên bón 6-9 lần/năm.

Phân bón có thể pha với nước để tưới gốc hoặc xới nhẹ xung quanh gốc để bón và tưới nước.

Cụ thể, trong năm đầu tiên, tổng lượng phân bón gồm 5-10kg Sitto Phat Uro-1 và 1-1,5kg NPK Sitto Phat 20-20-15+TE, chia ra 6-9 lần bón/cây/năm.

Năm thứ 2, tổng lượng phân bón gồm 5-10kg Sitto Phat Uro-1 và 1,5-2kg NPK Sitto Phat 20-20-15+TE, chia ra 4-6 lần bón/cây/năm.

Năm thứ 3, tổng lượng phân bón gồm 5-10kg Sitto Phat Uro-1 và 2-2,5kg NPK Sitto Phat 20-20-15+TE, chia ra 4-6 lần bón/cây/năm.

Năm thứ 4, tổng lượng phân bón gồm 5-10kg Sitto Phat Uro-1 và 2,5-3,5kg NPK Sitto Phat 20-20-15+TE, chia ra 4-5 lần bón/cây/năm.

Từ năm thứ 5 trở đi, tổng lượng phân bón gồm 5-10kg Sitto Phat Uro-1 và 3,5-4,5kg NPK Sitto Phat 20-20-15+TE, chia ra 4-5 lần bón/cây/năm.

Ngoài bón phân, người trồng cũng cần phun các chế phẩm dinh dưỡng qua lá, chất kích rễ và thuốc bảo vệ thực vật để hỗ trợ cây phát triển nhanh, hạn chế sâu bệnh, đặc biệt trong giai đoạn ra đọt non. Điều này cũng giúp quản lý tốt các bệnh như thối rễ, bọ trĩ, rầy xanh, rệp sáp, thán thư.

Cắt tỉa cành

Trong quá trình chăm sóc cây sầu riêng, việc cắt tỉa cành là rất quan trọng. Người trồng cần loại bỏ các cành bị sâu bệnh, cành thừa, cành phát triển chậm hoặc không có khả năng cho quả. Điều này giúp dinh dưỡng của cây tập trung vào các cành khỏe mạnh và có tiềm năng cho trái.

Việc cắt tỉa cành còn giúp tán cây thông thoáng, tăng khả năng quang hợp và tổng hợp chất dinh dưỡng, đồng thời hạn chế sự phát triển của các loại sâu bệnh hại.

Ngoài ra, tỉa tạo tán cũng giúp bộ khung của cây trở nên vững chắc hơn, các cành được phân bố đều, giảm nguy cơ cây bị đổ ngã khi gặp gió lớn.

Khi tiến hành tỉa tạo tán, trước hết người trồng cần định hình tán cây. Đối với cây sầu riêng khỏe mạnh, tán cây sẽ có một thân chính mọc thẳng, có 5-6 cành cấp 1 phân bố đều các hướng.

Người trồng cần cắt bỏ các chồi mọc từ gốc ghép, các cành gần mặt đất (cách mặt đất dưới 60-70cm). Nếu có nhiều cành mọc cùng một vị trí, chỉ nên để lại cành khỏe nhất. Các cành ốm yếu, bị sâu bệnh trong tán cây cũng cần được loại bỏ.

Khi cây cao khoảng 7-8m, người trồng nên cắt bỏ ngọn cây, cách ngọn khoảng 1,5m, để hạn chế chiều cao của cây.

Sau khi cắt tỉa, người trồng cần vệ sinh vết cắt bằng cách quét vôi, sơn hoặc dùng băng keo, nilon để tránh tấn công của nấm bệnh.

Trong quá trình chăm sóc cây sầu riêng, việc tỉa hoa và tỉa trái là rất quan trọng. Đối với tỉa hoa, người trồng cần loại bỏ toàn bộ những bông hoa ở đầu cành. Đối với các chùm hoa trên cành, người trồng nên giữ lại các chùm cách nhau khoảng 15-20cm, ưu tiên chùm hoa ở phía dưới (bụng) cành, còn các chùm hoa ở hai bên cành thì nên loại bỏ. Đối với từng chùm hoa, chỉ nên để lại khoảng 10-20 bông hoa khỏe mạnh, loại bỏ những bông ốm yếu, bị sâu bệnh hoặc dị dạng.

Sau khi hoa nở được khoảng 3-4 tuần, người trồng cần tiến hành tỉa trái. Đầu tiên, cần loại bỏ những trái đậu quá dày đặc trong cùng một chùm, chỉ nên để lại 2 trái trong mỗi chùm. Sau đó, loại bỏ những trái bị sâu bệnh hoặc dị dạng.

Khoảng 8 tuần sau khi cây đậu trái, người trồng cần quan sát và loại bỏ những trái phát triển kém và nhỏ hơn so với những trái còn lại.

Sau khoảng 10 tuần đậu trái, tiếp tục loại bỏ những trái bị dị dạng và sâu bệnh.

Việc tỉa hoa và tỉa trái như vậy sẽ giúp cây sầu riêng tập trung dinh dưỡng vào những trái khỏe mạnh, phát triển tốt và cho năng suất cao.

Thu hoạch

Đối với cây sầu riêng, việc thu hoạch trái cần lưu ý một số đặc điểm quan trọng. Hoa sầu riêng thường nở và thụ phấn vào ban đêm, trong khi trái chín và rụng cũng thường xảy ra vào buổi tối cho đến sáng sớm. Điều này cho thấy sự hoạt động của dơi và một số côn trùng hút mật về đêm đóng vai trò quan trọng trong quá trình thụ phấn.

Từ thời điểm hoa nở đến khi trái chín thu hoạch thường mất khoảng 15-17 tuần, tùy thuộc vào giống cây và điều kiện thời tiết. Khi trái đã chín, người trồng có thể thu hoạch trong khoảng 2 tuần.

Tuy nhiên, người trồng nên thu hoạch trái ngay từ trên cây, không nên để trái rụng xuống đất. Điều này giúp hạn chế sự va chạm, trầy xước trái, giữ cho trái được tươi ngon và giảm thiệt hại ở giai đoạn sau thu hoạch.

Việc thu hoạch đúng thời điểm và cẩn thận sẽ giúp bảo quản trái sầu riêng tốt hơn, giữ được chất lượng và tăng giá trị sản phẩm.

Tham khảo phân bón hữu cơ:

Xem ngay sản phẩm tại đây. 🔜Bosix Pro1 – 5kg🔙