Thanh long hữu cơ quả to, ngọt mát

Trong những năm gần đây, người dân ở xã Bát Trang, huyện An Lão đã chủ động thay đổi cách thức canh tác, chuyển sang trồng thanh long theo phương pháp hữu cơ. Việc áp dụng quy trình canh tác mới này đã giúp họ tăng được hiệu quả kinh tế từ sản xuất nông nghiệp. Ngoài việc đảm bảo an toàn thực phẩm, người dân còn tận dụng được các nguồn tài nguyên thiên nhiên sẵn có, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái địa phương.

Lợi nhuận 15 triệu đồng/sào/năm

Xã Bát Trang, huyện An Lão đã được UBND TP Hải Phòng quy hoạch thành vùng sản xuất cây ăn quả từ năm 2023, với diện tích hơn 50ha tại thôn Trực Trang. Đây được coi là khu vực trồng thanh long lớn nhất của Hải Phòng hiện nay. Nhờ điều kiện thổ nhưỡng phù hợp, thanh long ở đây cho quả to, ngọt và chất lượng không thua kém các vùng trồng nổi tiếng khác.

Gia đình chị Phạm Thị Hòa, một trong những hộ dân tiên phong trồng thanh long tại xã Bát Trang, đã áp dụng các kỹ thuật canh tác mới để nâng cao hiệu quả. Trước đây, vườn thanh long của gia đình được trồng theo kiểu cho leo trụ xi măng, nhưng năng suất không cao. Sau khi được hướng dẫn về phương pháp trồng và chăm sóc theo hướng hữu cơ, gia đình đã thay đổi toàn bộ cách thức canh tác, trồng lại toàn bộ và làm giàn leo cho cây thanh long.

Về phân bón, chị Hòa đã chuyển sang sử dụng phân hữu cơ tự ủ từ cá và đậu tương, thay vì mua phân hữu cơ sẵn như trước. Quá trình canh tác, sau mỗi vụ thu hoạch, gia đình cũng tận dụng phần cành thanh long già cỗi để xay nhỏ, ủ thành phân hữu cơ vi sinh để bón cho vụ tiếp theo.

Với sự đầu tư và áp dụng các kỹ thuật canh tác mới, vườn thanh long của gia đình chị Hòa cho thu hoạch 5-6 lần mỗi năm, với tổng sản lượng đạt hơn 1.000 tấn quả. Giá bán thanh long cũng dao động từ 12.000 đến 30.000 đồng/kg tùy thời điểm, mang lại cho gia đình khoảng 150 triệu đồng thu nhập mỗi năm.

Không chỉ gia đình chị Hòa, hiện nay hầu hết các hộ dân ở thôn Trực Trang đều đang chuyển sang trồng thanh long theo hướng hữu cơ. Việc sử dụng phân hữu cơ trong chăm sóc cây đã giúp cải thiện độ tơi xốp và độ màu mỡ của đất. Kết quả là, bộ rễ của cây thanh long luôn chắc khỏe, sức đề kháng tốt, cho năng suất cao và quả chất lượng ngon ngọt, vỏ mỏng căng mọng.

Ông Vũ Văn Thùy, thành viên Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Trực Trang, chia sẻ về mô hình trồng thanh long hữu cơ mà gia đình ông đang thí điểm. Ông sử dụng phân hữu cơ được ủ từ phân bò kết hợp với đậu tương ngâm ủ lên men. Loại phân này chứa nhiều chất dinh dưỡng đa lượng, trung lượng và vi lượng, có độ an toàn cao, giúp cải tạo đất nghèo dinh dưỡng và cung cấp dồi dào chất dinh dưỡng cho cây, tạo ra quả thanh long rất ngọt.

Ngoài việc sử dụng phân hữu cơ, ông Thùy còn ủ lên men đậu tương để tưới trực tiếp vào gốc cây, cứ 15 ngày một lần thông qua hệ thống tưới nhỏ giọt. Phương pháp này giúp tiết kiệm nước và phân bón hơn so với phương pháp phun tưới thông thường, đồng thời vẫn đảm bảo lượng nước và dinh dưỡng cần thiết cho cây.

Trung bình mỗi năm, mỗi gốc thanh long được bón 30kg phân hữu cơ, chia làm 2 lần vào thời điểm cây ra hoa và sau khi thu hoạch. Ông Thùy cho biết, đây là những giai đoạn quan trọng nhất khi cây cần được bổ sung nhiều dưỡng chất nhất, giúp cây phát triển khỏe mạnh và cho quả ngon ngọt.

Ông Vũ Văn Thùy chia sẻ, mặc dù người dân ở thôn Trực Trang mới bắt đầu trồng thanh long khoảng 10 năm trở lại đây, nhưng cây trồng này đã giúp cải thiện đáng kể cuộc sống của nhiều hộ gia đình. Gia đình ông hiện đang trồng hơn 1 mẫu thanh long ruột trắng, với sản lượng hàng năm đạt hơn 1 tấn. Sau khi trừ chi phí, gia đình ông có thể thu về lợi nhuận hàng trăm triệu đồng.

Hiện tại, thôn Trực Trang có khoảng 300 hộ tham gia trồng thanh long, với năng suất bình quân đạt 12 – 15 tấn/ha/năm. Với giá bán giao động từ 25.000 đến 30.000 đồng/kg, trung bình mỗi sào (360m2) nông dân có thể thu về lợi nhuận khoảng 15 triệu đồng/năm. Nhờ vào sự thành công của cây thanh long, nhiều hộ dân ở đây đã vươn lên làm giàu và có thu nhập ổn định.

Chuyển hướng trồng thanh long hữu cơ

Ông Hoàng Văn Viên, Bí thư Chi bộ và Phó Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Trực Trang, cho biết việc trồng thanh long tại đây đã bắt đầu từ năm 2015, lúc đầu chỉ có vài hộ dân thử nghiệm. Tuy nhiên, đến năm 2018, khi thấy thanh long mang lại hiệu quả kinh tế cao, người dân thôn Trực Trang đã cùng nhau quyết định chuyển đổi diện tích trồng lúa, vải sang trồng thanh long ruột trắng. Hiện nay, cả thôn đã có đến 300 hộ tham gia trồng thanh long trên tổng diện tích 40 ha.

Việc sử dụng phân hữu cơ trong quá trình trồng và chăm sóc thanh long đã giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt hơn. Chất lượng quả đều, ngọt hơn, đồng thời đảm bảo an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng, bảo vệ môi trường và hệ sinh thái tự nhiên. Ngoài ra, việc sử dụng phân hữu cơ còn giúp tăng cường sức đề kháng của cây, giảm các loại sâu bệnh và nấm mốc, đem lại năng suất khá cao, với mã quả sáng bóng và vị ngọt mát.

Để giúp người dân tiêu thụ sản phẩm thanh long một cách thuận lợi, Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Trực Trang luôn nỗ lực tìm kiếm các đơn vị thu mua và bao tiêu sản phẩm cho bà con. Bên cạnh đó, HTX cũng phổ biến cho các thành viên cách áp dụng phương pháp chong đèn để xử lý thanh long trái vụ.

Ông Hoàng Văn Viên chia sẻ, thanh long là cây lâu năm, có vòng đời khai thác lên đến vài chục năm. Sau gần 2 năm trồng và chăm sóc, các gốc thanh long đã bắt đầu cho những trái đầu tiên. Đến năm thứ 3 trở đi, sản lượng thanh long sẽ tăng lên đáng kể và bắt đầu ổn định.

Theo Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng, xã Bát Trang được thiên nhiên ưu ái khi có 3 mặt giáp sông, lại là nơi thượng nguồn các sông Lạch Tray, Đa Độ, nên nguồn nước dồi dào và đất đai rất màu mỡ, rất thích hợp để hình thành vùng sản xuất chủ lực về cây ăn quả. Toàn xã Bát Trang hiện có trên 200ha cây ăn quả các loại, trong đó có 80ha thanh long và 80ha vải, còn lại là các loại cây trồng khác. Với hơn 1.000 hộ dân tham gia trồng thanh long, cây trồng này đang mang lại lợi nhuận trên 400 triệu đồng/ha/năm cho người dân.

Thành phố Hải Phòng đang quan tâm và định hướng phát triển vùng trồng thanh long hữu cơ tại đây, nhằm quy hoạch thành vùng chuyên canh, cho phép người dân chuyển đổi từ trồng lúa sang các loại cây trồng khác, trong đó có thanh long.

Từ năm 2021, Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng đã hỗ trợ một số hộ dân tại xã Bát Trang chuyển sang trồng thanh long theo hướng VietGAP và hữu cơ. Trong quá trình sản xuất, các hộ này không sử dụng phân bón hóa học hay thuốc bảo vệ thực vật, mà chỉ dùng phân hữu cơ vi sinh, phân khoáng và các chế phẩm sinh học để bón cho cây.

Thanh long được xem là cây trồng dễ chăm sóc, phù hợp với điều kiện đất đai tại xã Bát Trang, và cho thu hoạch quả từ tháng 4 đến tháng 10 âm lịch. Ngoài chi phí đầu tư ban đầu thấp, loại cây này cũng mang lại lợi nhuận rất cao cho người dân. Chỉ cần bỏ vốn khoảng 5 triệu đồng/sào, mỗi vụ có thể thu hoạch từ 7 đến 11 lứa.

Khi chuyển sang sản xuất theo quy trình hữu cơ, không sử dụng hóa chất, thanh long vẫn cho quả đều đặn, năng suất cao, với mã quả sáng bóng và vị ngọt mát. Đặc biệt, sau khi thu hoạch, cây không bị hư hao, cành vẫn phát triển tốt, không ảnh hưởng đến năng suất các vụ sau.

Kỹ sư Đỗ Thị Nhung, cán bộ Trạm Khuyến nông An Lão, khẳng định hiệu quả bước đầu của sản xuất thanh long theo hướng hữu cơ là tương đối rõ nét so với phương pháp truyền thống. Sản phẩm quả thanh long hữu cơ cũng có đầu ra ổn định hơn, với giá cao hơn thị trường khoảng 10%.