Trồng lúa chất lượng cao, giảm phát thải gắn với quy trình hữu cơ

Trong bối cảnh nhu cầu người tiêu dùng ngày càng cao về sản phẩm lúa gạo an toàn, chất lượng và cần giảm tác động tiêu cực đến môi trường, nhiều địa phương đã triển khai mô hình trồng lúa theo hướng hữu cơ, thân thiện với môi trường.

Tại vùng Tứ giác Long Xuyên, mô hình “Trồng lúa chất lượng cao, giảm phát thải” đang được áp dụng hiệu quả. Theo đó, nông dân được hướng dẫn sử dụng phân hữu cơ, tăng cường luân canh, cấy thưa, điều chỉnh lịch thời vụ… Nhờ đó, năng suất lúa tăng lên và chất lượng gạo được cải thiện đáng kể.

Đặc biệt, mô hình này còn giúp giảm đáng kể lượng khí thải nhà kính, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu. Cụ thể, lượng phát thải khí mêtan từ ruộng lúa được giảm khoảng 30% so với phương thức canh tác truyền thống.

Những người tiên phong trong mô hình trồng lúa chất lượng cao, giảm phát thải

Trong bối cảnh nhu cầu ngày càng cao về lúa gạo an toàn, chất lượng và hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững, một số nông dân ở vùng Tứ giác Long Xuyên đã tham gia vào mô hình “Trồng lúa chất lượng cao, giảm phát thải”.

Nông dân Đoàn Thành Đô, thành viên của HTX Dịch vụ nông nghiệp Tân Thuận (Kiên Giang), chia sẻ: “Chúng tôi là những nông dân được chọn thí điểm trồng lúa chất lượng cao, phát thải thấp ở vựa lúa vùng Tứ giác Long Xuyên”.

Theo anh Đô, khu ruộng thí điểm rộng 12ha này gồm 3 thành viên, trong đó gia đình anh trồng 5ha. Vụ lúa hè thu 2024, toàn bộ diện tích được gieo trồng giống lúa ĐS1 (lúa Nhật), áp dụng quy trình sản xuất lúa tiên tiến như tưới tiết kiệm nước, sử dụng phân bón, thuốc sinh học.

“Ban đầu, nông dân còn bỡ ngỡ khi nghe nói làm lúa giảm phát thải. Nhưng khi được cán bộ khuyến nông hướng dẫn, áp dụng thực tế thì cũng không quá khó. Quan trọng là phải áp dụng đúng kỹ thuật tưới ướt – khô xen kẽ, ghi chép đầy đủ nhật ký sản xuất”, anh Đô chia sẻ.

Mô hình này áp dụng quy trình canh tác Ecocycle của Công ty Cổ phần Công nghệ Nano BSB và Công ty Cổ phần Net Zero Carbon, đồng thời được theo dõi, quản lý bởi vệ tinh của Công ty Spiro Carbon. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý, mà còn tạo sự minh bạch, tăng niềm tin của người tiêu dùng.

Đây được xem là mô hình tiên phong, góp phần thúc đẩy phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn tại vùng Tứ giác Long Xuyên nói riêng và cả nước nói chung.

Xây dựng nền tảng cho phát triển nông nghiệp hữu cơ bền vững

HTX Dịch vụ nông nghiệp Tân Thuận (Kiên Giang) đang đóng vai trò tiên phong trong việc thúc đẩy mô hình trồng lúa chất lượng cao, giảm phát thải tại vùng Tứ giác Long Xuyên.

Ông Trần Văn Khoa, Phó Giám đốc HTX, cho biết đơn vị này được thành lập năm 2021 với 57 xã viên, diện tích canh tác 218ha, sản xuất lúa 2 vụ/năm. Vụ đông xuân 2023 – 2024, HTX đã tham gia dự án cánh đồng lớn đáp ứng vùng nguyên liệu và ứng phó với biến đổi khí hậu, được tập huấn và áp dụng các quy trình kỹ thuật tiên tiến.

Vụ hè thu 2024, HTX Dịch vụ nông nghiệp Tân Thuận tiếp tục được chọn thí điểm tham gia dự án canh tác lúa chất lượng cao, giảm phát thải. Đây là nền tảng để HTX tham gia thực hiện Đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030.

Theo ông Khoa, các thành viên được tập huấn kỹ thuật đầu vụ như sạ thưa, bón phân cân đối, quản lý nước theo quy trình tưới ướt – khô xen kẽ. Đặc biệt, HTX đã chuyển từ sử dụng phân bón, thuốc BVTV hóa học sang phân bón hữu cơ và thuốc sinh học, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái.

Khi thu hoạch, rơm rạ sẽ được xử lý bằng máy gặt băm tại ruộng, phun chế phẩm vi sinh để nhanh phân hủy, trả lại dinh dưỡng cho đất hoặc thu gom làm phân hữu cơ. Trong suốt quá trình canh tác, cán bộ kỹ thuật sẽ đo lượng phát thải carbon và theo dõi bằng ảnh vệ tinh.

Đây được xem là mô hình tiên phong, tạo nền tảng quan trọng để Kiên Giang triển khai Đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030.